Jak zmniejszyć efekt skurczu polimeryzacyjnego? - 1 2025

Jak zmniejszyć efekt skurczu polimeryzacyjnego?

Skurcz polimeryzacyjny jest naturalnym procesem w przypadku kompozytów stomatologicznych, jednak stanowi wyzwanie, które ma znaczenie dla trwałości i funkcjonalności wypełnień zębów. Efekt ten może prowadzić do powstawania naprężeń wewnętrznych, mikroprzecieków, a nawet pęknięć cienkich ścianek zębów. Jakie są najskuteczniejsze metody radzenia sobie z tym problemem?

Skurcz polimeryzacyjny – wyzwanie dla stomatologów

Skurcz polimeryzacyjny to zjawisko, w którym objętość materiału zmniejsza się podczas procesu wiązania. W przypadku kompozytów światłoutwardzalnych, gdzie reakcję inicjuje światło, efektem skurczu mogą być mikroprzecieki na granicy wypełnienia i ścian ubytku. Zjawisko to jest szczególnie zauważalne w okolicach dodziąsłowych, gdzie siły adhezji są niższe niż w przypadku szkliwa. Problem ten jest poważny, ponieważ mikroprzecieki prowadzą do wtórnej próchnicy – jednej z głównych przyczyn wymiany wypełnień stomatologicznych. Dane pokazują, że aż 80–90% przypadków próchnicy wtórnej diagnozowane jest w tej właśnie okolicy.

Kompozyty światłoutwardzalne i metody redukcji skurczu polimeryzacyjnego

Naprężenia wewnętrzne powstające w wyniku skurczu są bezpośrednio związane z właściwościami mechanicznymi materiałów. W przypadku kompozytów światłoutwardzalnych szybka reakcja polimeryzacji i gwałtowne osiągnięcie punktu żelu sprzyjają powstawaniu tych naprężeń. Dlatego coraz większy nacisk kładzie się na poprawę elastyczności materiałów oraz systemów wiążących.

Oto podstawowe metody redukcji skurczu polomeryzacyjnego:

  • Zwiększenie elastyczności warstwy wiążącej – nakładanie kilku warstw żywicy wiążącej lub stosowanie grubszej jej warstwy pozwala na absorpcję naprężeń. Dzięki sprężystości warstwy wiążącej można zmniejszyć ryzyko mikroprzecieków. Badania wykazały, że dodanie cząstek wypełniacza do żywicy poprawia siłę adhezji, jednocześnie pełniąc funkcję elastycznego bufora.
  • Wykorzystanie warstwy hybrydowej – warstwa hybrydowa, składająca się z kolagenu zaimpregnowanego żywicą, wykazuje wysoką sprężystość. Absorbuje naprężenia powstające podczas skurczu, minimalizuje przy tym ryzyko rozszczelnienia wypełnienia. Brak warstwy kolagenowej – np. po obróbce podchlorynem sodu – zmniejsza elastyczność i zwiększa ryzyko mikroprzecieków.
  • Stosowanie techniki warstwowej – wprowadzanie materiału w cienkich warstwach umożliwia jego stopniową polimeryzację, co ogranicza naprężenia.
  • Materiały chemoutwardzalne jako pierwsza warstwa – materiały chemoutwardzalne, dzięki wolniejszemu procesowi polimeryzacji, generują mniejsze naprężenia skurczowe niż kompozyty światłoutwardzalne. Ich zastosowanie na ścianie dodziąsłowej pozwala poprawić szczelność wypełnień, zwłaszcza w ubytkach klasy II.
  • Użycie nowoczesnych materiałów kompozytowych – producenci nieustannie udoskonalają skład kompozytów, by ograniczyć ich skurcz polimeryzacyjny. Nowoczesne materiały zawierają dodatki, które zmniejszają reakcję skurczową, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej adhezji.
     

Jak widzimy, dostęp do nowoczesnych materiałów i systemów wiążących jest ważny dla skutecznego radzenia sobie z efektem skurczu. Profesjonalny sklep stomatologiczny oferujący wysokiej jakości produkty, takie jak kompozyty światłoutwardzalne o zmniejszonym skurczu czy zaawansowane systemy wiążące, jest partnerem w praktyce stomatologicznej.